Yarının, hatta dakikalar sonrasının bile garantisinin olmadığı bir iş dünyasında, müşteriyi geri çevirmek sana delilik gibi gelebilir 👀

Müşteri, herhangi bir projesi için sana ulaştığında işi çoğunlukla acildir ve reddedilme ihtimalini genellikle düşünmez. Bazı müşteriler bunu kişisel bir reddetme olarak kabul edebilir. Fakat zaman zaman “hayır” diyebilmek ve bu yanlış anlaşılmayı en aza indirgemek oldukça önemli. İşte burada top sende 🤩

Gerekli Durumlarda Müşteriye Neden “Hayır” Demelisin?

Bir müşterinin seninle bir iş için iletişime geçmesi, o işi mutlaka kabul etmen gerektiği anlamına gelmez. Potansiyel bir müşteriyi reddetmen için sandığından çok daha fazla nedenin olabilir.

Belki de onlarla daha önce çalıştın ve enerjiniz uymadı. Belki de teklif edilen proje sana uygun değil. Ya da çalışma programın çok yoğun…

Bir başkasının kişisel isteğine “hayır” demek son derece zordur; hele ki “insanları sürekli memnun etmek isteyen biriysen” veya sektöre yeni girmiş ve hızlı bir biçimde geniş bir müşteri ağı kurmaya niyetliysen bu daha da zordur.

Bir meslektaşın veya tanımadığın bir müşteri senden projesinin bir parçası olmanı istediğinde “tamam” dedikten sonra pişanlık yaşamak istemiyorsan hemen cevap vermemelisin. Kendin için bir kural belirle; eğer biri senden bir şey isterse, varsayılan cevabın her zaman: “Sana en kısa sürede geri döneceğim.” olsun.

Bir müşteriyi reddetmenin de bir iş kararı olduğunu ve iş yaşamının bir parçası olduğunu unutma. Bir daha proje alamamaktan ya da maddi olarak sıkıntı çekmekten korkuyor olabilirsin. Korkunun veya suçluluğun kararını etkilemesine izin verme, daha sonra pişman olma ihtimâlin çok yüksek 😌

Bir Müşteriyi Kibar Bir Şekilde Nasıl Reddedebilirim?

Müşteri sana e-posta yoluyla ulaşmışsa ya da iletişimin çoğu e-posta ortamında gerçekleştiye, ona yine bu kanalddan ulaşaak durumu açıklayabilir ve projeyi kabul edemeyeceğini bildirebilirsin.

Ancak, müşteriyle yüz yüze veya telefonda zaman geçirdiysen, onlarla gerçek bir konuşma yapmalısın. Bu şekilde müşterini tamamen kaybetmemiş olursun, reddettiğin müşterinin ileride hangi projelere ihtiyaç duyacağını bilemezsin.

  • Müşteriye teşekkür et: Gelecekteki herhangi bir projeyle ilgilenmiyor olsan bile, müşteriye seni tercih ettikleri için teşekkür et. Bu kibar bir davranıştır ve bu sayede müşterinle arandaki bağ kopmamış olur.
  • Bir sebep söyle ama detaya girme: Amacını kısa ve profesyonelce ifade et. Açık ol ve yoruma yer bırakma. Yani müşterinin seni hakkında olumsuz düşünmesine ihtimal verme. Müşteri daha fazla bilgi isterse, daha fazla ayrıntı verebilirsin, ancak kibar olmayı unutma.
  • Alternatif öneri: Mümkünse, projeye daha uygun olabilecek başka bir freelance çalışan önerebilirsin. Bu, hala müşteriye yardım etmeye çalıştığını gösterir. Ayrıca yönlendireceğin kişi ile de aranda pozitif bir bağ kurmuş olursun.
  • Görüşlerini kendine sakla: Profesyonelce davrandın ve basit bir açıklama yaptın. Müşterinin ihtiyaç duyduğu yardımı alabileceği bir freelancer bile önerdin. Sen işini yaptın ve müşterinin nasıl tepki vereceği müşterine kalmış durumda.

Müşteriler %99 oranında cevabını kabul edecek ve birlikte çalışabilecekleri başka bir freelancer aramaya devam edecekler. Bununla birlikte, bazen, bir kişi reddetmeni kişisel olarak reddetmen olarak algılayabilir. Bu nedenle üzerine gelebilir ve hatta seni şikayet platformalarında şikayet edecek kadar ileri bile gidebilir. Böyle bir durumda polemiğe kesinlikle girmemeli, saygını ve profesyonelliğini korumalısın.

Bir Müşteriyi Reddederken Gönderebileceğin Mesaj Örneği;

Merhaba X,

Projen hakkında iletişime geçtiğin için çok teşekkür ederim. Bu konuda benimle çalışma şansını bana sunduğun için sana minnettarım. Ancak, ne yazık ki, bu proje şu anda benim için uygun değil [neden uygun olmadığı konusunda birkaç cümle ekle]. Fakat seni, benim kadar deneyimli bir freelance çalışan arkadaşıma yönlendirmek isterim. Benim aracılığım ile onunla iletişime geçtiğini söylemekten çekinme. Projende bol şans diliyorum. Beni bu projeye uygun gördüğün için tekrar teşekkürler.

Saygılarımla,

Peki hangi müşterilere hayır demen gerektiğini biliyor musun? Cevabın hayırsa okumaya devam et!

  • “Bir de Böyle Deneyelim”: İşin kapsamını sürekli değiştiren müşteriler

Bu, en kötü ve ne yazık ki en sık yaşanan müşteri davranışlarından biri olabilir. Bir müşteri için kaç saat ayırmak istediğini önceden görüş ve fazla mesainin ekstra maliyeti olduğunu açıkça belirt.

  • “Parasını Verdik, Kral Biziz”: Sana üstten bakan müşteriler

İşini senden daha iyi yapabileceklerini düşünen müşteriler daima olacak. Her küçük ayrıntıyı tartışarak süreci zora sokmaları da muhtemel. İletişime, açıklamaya ve tartışmaya harcanan tüm zamanla, muhtemelen iki kat daha fazla iş yapma fırsatın olacağından; bu tür müşterilere en kısa sürede hayır demelisinn. Unutma; uzman sensin ve seni bu yüzden işe aldılar.

  • “Ya Benimsin Ya Kara Toprağın”: Israrcı müşteriler

Bu müşteri işine veya fikirlerine saygı duymayacak, sadece hızlı bir şekilde projeyi bitirmeni isteyecek. Bu tür çalışmalar isteyen müşterilerden yavaşça uzaklaş. Çünkü bu şekilde yaptığın işten zevk alman mümkün değil.

  • “Bu İşi Bir Hâlledelim, Sana Çok İş Vereceğim”: Saat ücretinin çok altında ödeme yapan/öneren müşteriler

Değerin neyse onun kadar ücret vermelisin. Yaptığın işin hakkını almalısın, senden indirim talep eden ya da bize şu an uygun fiyata yap bu işin devamı var diyen müşterilerden uzak dur. Çoğu zaman o işin devamı olmayacak… Fakat tabii ki her müşteri aynı değil. Uzun vadeli çalışabileceğin birçok müşteriyi platformumuzdan bulabilirsin.

  • “Her Şey Para mı?”: Portföyüne koymaktan çekineceğin projeler

Bir proje, potansiyel müşterilerle paylaşmak istemediğin bir şeyse, neden bunu yapmakla uğraşasın ki? Muhtemelen iyi bir ödeme yapmıyor, zevk alacağın bir şey değil ve profesyonel olarak büyümene ya da becerilerine katkıda bulunmana yardımcı olmayacak. Denizde bir sürü balık var, kötü olanları ayıklayacak kadar kendi beceri setine güven.

  • “Benim Yeğen de Bunları Yapabiliyor”: Profesyonel olmayan bir tanımı olan projeler

On yaşındaki bir çocuğun dilbilgisi ya da kelime dağarcığıyla yazılmış projelerden uzak dur. Hizmetlerin için proje başvurusunun açıklamasını al. Mesleki standartlarının çok altında olduğunu düşünüyorsan, bu teklifi kabul edemeyeceğini söyle.