Serbest çalışmaya karar verdiysen ya da karar verme sürecinde isen bu yazı tam san göre! Serbest çalışmanın ve serbest çalışan olmanın artılarını ve eksilerini göz önünde bulundurmak, seçiminde sana yardımcı olacak. Bu uzun ve kimi zaman zorlu olabilecek yolculuğa çıkmadan önce, konuya detaylıca göz atmak isteyebilirsin.

Freelance Çalışma Nedir?

Türkçe’de “serbest meslek” anlamına geliyor. Serbest meslek sahibi olarak hayatını kazanmak olarak da açıklanıyor. Bir şirkete ya da kuruma bağlı olmayan serbest çalışanlara “Freelance çalışan ya da freelancer” denir.

Freelance Çalışmanın Artıları

Özellikle pandemi döneminde freelance çalışan kişilerin sayısında ciddi bir artış yaşandı. Teknolojik imkanların hızla gelişmesiyle odadan çıkmadan, istediğin mekanda, metin yazarlığı, görsel tasarım, dublaj ve daha birçok alanda freelance çalışabilirsin. Ancak şunu unutma, freelance çalışmanın hem avantajların hem de dezavantajları var. Hadi gel avantajlarına birlikte göz atalım!

Kendinin Patronu Ol! 🤩

Freelance çalışmanın en güzel artılarından biri “kendi patronun” olmak! Çalıştığın saatlerden, üzerinde çalıştığın projeye kadar tüm kararları sen verirsin. Bu kendini özgür hissetmeni sağlar!

Müşteri Özgürlüğü ☘️

Serbest çalışan isen, çalışmak istediğin kişiyi sen seçersin. Müşteri profili sana uygun gelmiyorsa “hayır” deme şansın var, çünkü bu senin işin!

İş Yükünün Kontrolü 💻

Serbest çalışmanın başka bir avantajı ise iş yükünü kontrol edebilmen. İstediğin kadar, istediğin zaman diliminde, istediğin kadar çalışabilirsin. Gününü planlamak ve yönetmek tamamen sana kalmış!

Bu noktada, iş ve zaman yönetimini bilmek büyük artı sağlayabiliyor fakat bu zamanla öğrenebileceğin ve gündelik yaşamında da kullanabileceğin harika bir araç hâline gelebileceğinden, freelance çalışma aracılığıyla bu harika yeteneği kendi başına kazanmanın haklı gururunu yaşamak

Bağımsızlık ⛓ ❌

Freelance çalışmak, hem zaman hem iş akışları bakımından kişilere “bağımsızlık” imkanı sunuyor. 9-5 çalışma hayatını rutininden kurtularak, en rahat olduğun yerde ve zamanda çalışma imkanı yakalayabilirsin. En sevdiğin yerde, keyif aldığın işi yapmak istemez misin?

Yollarda Kaybolan Zaman 🚌

9’da masa başında olman gerekiyorsa evden kaçta çıkmalısın? En geç 8’de! Freelance çalışmak sana yolda kaybedeceğin zamanı kazandırır. Bu süreyi kendini ya da işini geliştirmek için kullanmak istemez misin?

Daha Fazla Kazanç 💸

Bu adımda ücretini patronun değil sen belirlersin! İlk aylarda kazancın düşük olabilir veya kazancında dalgalanmalar olabilir. Buna hazırlıklı olmalısın. Proje bazlı ya da saatlik kazancını sen belirlesen de beklenmedik durumlar olabilir. Bu yüzden, iş yükün kadar kazancını da doğru planlamalı, B ve C planlarını daima hazır bulundurmalısın.

Çeşitlilik Sağlar 💎

Freelancer’lar genellikle farklı sektörlerde çeşitli projeler üzerinde çalışmak durumunda kalır. Tek bir alanda hizmet versen de, “tek kişilik dev kadro” olarak hizmet vereceğinden, farklı alanlarda da bilgi sahibi olmalı ve alıcıları yönlendirebilmelisin. Bu da sana daimi olarak kendini geliştirme, ufkunu genişletme ve bilgi toplama imkanı verir.

Çekilmez Ofis Arkadaşlıkları

Evet, galiba bu biraz ağır oldu 🙂 Ama kabul edelim ki, bazı meslektaşların ile geçinilmesi oldukça zor… Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, müşterilerin kadar ekip arkadaşlarını da seçme şansın var.

Esneklik 🧙🏻‍♀️

Haftada 60 saat çalışıp bir sonraki hafta izin almak istiyorsan bu tamamen sana kalmış. Ya da Pazartesi 10 saat, Salı ise sadece 2 saat çalışmak istiyorsan, seni durduracak hiçbir şey yok! (Yetişmesi gereken projeler hariç) Zamanlamanı doğru biçimde yaptığın sürece, hangi günü nasıl geçireceğin tamamen senin isteğine göre şekillenebilir.

B Planı Seçeneği 🦸🏻

Evet, her ay gelirinin olacağı kesin değil ancak kurumsal hayatta da her an işini kaybetme riskin olabilir. Freelance çalışma modelinde, bu gibi riskli durumlar için proje arayışı içerisine girerek iş bakımından “kurak” olarak adlandırabileceğimiz bu tarz dönemleri hızlıca kurtarma şansına sahip olursun.

Çeşitli Gelir Kaynakları ♻️

“Bütün yumurtaları aynı sepete koyma” tabirini duymuşsundur. Kendini birçok alanda ve projede geliştirebilir, birden fazla gelir kaynağı elde edebilirsin. İş yaptıkça farklı işlerröğrenir, beklediğinden çok daha hızlı bir biçimde farklı yetenekler kazanarak iş hacmini geliştirebilirsin. Burada önemli olan motivasyonunu ve öğrenme isteğini asla kaybetmemek.

Freelance Çalışmanın Eksileri

Serbest çalışmanın artıları oldukça fazla; daha iyi iş-yaşam dengesi, çalışma saatlerini ve müşterilerini seçme özgürlüğü ve çeşitli gelir potansiyeli. Ancak, tüm bunların yanınad, freelance çalışmanın zorlukları da var. Şimdi de acı gerçeklerle tanışma zamanı.

Değişken İş Yükleri ve Gelir Miktarı 💵

İş yükün ve gelirin aydan aya değişebilir ve özellikle işinin ilk aşamalarında tahmin ettiğinden de zor zamanlar geçirebilirsin. Gelirindeki dalgalanmalar sebebi ile bütçeni planlarken zorlanabilirsin. Ek olarak, serbest çalışan olarak ikramiye, ödül gibi şeyler alman çok nadir. Evet haklısın, müşterilerden gelen geri bildirimler ödül niteliğinde ancak ekstra bir finansal kaynak değiller.

Belirsiz Saatler ⏰

Nerede ve ne şekilde çalıştığından bağımsız olarak, artık alıcılar 7/24 hizmet bekliyor. Gece geç saatlerde, hafta sonları ve tatildeyken müşteri aramaları alabilirsin. Serbest çalışan olarak, müşterilerine farklı zaman dilimlerinde hizmet veriyorsan, günün her saati ulaşılabilir olmalısın.

Ayrıca gününü sadece çalışarak değil, fatura, muhasebe gibi işlere de ayırmalısın. Unutma bu işletmenin patronu, muhasebecisi ve hatta çaycısı sensin. Hepsini bir arada yapabilecek misin? İşinin sürdürebilirliğini sağlamak için iş-yaşam dengeni de dikkatlice oluşturmalısın. Her yerden çalışabilmek daima çalışmak anlamına gelmemeli. İyi işler çıkarabilmek için “kafa izni” şart. Müşterilerini ve isteklerini tanıyarak, kendi çalışma sistemini oluşturduktan sonra yavaş yavaş 7/24 çalışma modundan sıyrılabilirsin.

Müşteri Bulma

Yeni bir iş kurmanın en önemli zorluklarından biri müşteri kazanmak. Yeni müşteriler elde etmek ve geliştirmek için kendini ve işini sürekli tanıtmalısın. Yeteneklerini ve işini pazarlamak, günlük çalışmana ek olarak başka bir yarı zamanlı işi gibi. Bunun için freelance iş gruplarını takip edebilir, bu hizmete ihtiyacı olanları bularak iletişime geçebilir veya freelance iş sitelerinde profil oluşturarak yolculuğuna başlayabilirsin.

İdari İşler

Yukarıda paylaştığımız tüm iş kalemlerine ek olarak, belki de en zorlusu olan “bir işletmeyi yönetme” görevlerini de üstlenmelisin. Pazarlama, müşteri geliştirme, ofis yönetimi, faturalandırma ve diğer görevler önemli ölçüde zamanı alabilir. Vergi düzenlemeleri, fatura kesme ve defter tutma, sözleşme hukuku gibi konulardan bilgi sahibi olmalısın.

İş Güvensizliği

İstatistikler, çoğu yeni işletmenin ilk beş yıl içinde başarısız olduğunu gösteriyor. Ayrıca, işin başarılı olmazsa işsizlik için hak kazanamayacaksın. Bu riske girmek istemiyorsan, freelance çalışmanın ilk zamanlarında iş güvenliği için, bir müşteri listesi geliştirene kadar normal işini sürdürebilir ve freelance işini yarı zamanlı olarak yapabilirsin.

Tüm Sorumluluk Omuzlarında

İşin başarısı ya da başarısızlığı senin omuzlarında. Seni destekleyecek bir ekip liderin ya da motivasyonunu arttıracak ekip arkadaşların yanında olmayacak. Bunların hepsini sen yapmalısın.

Evden çalışırken dikkatini dağıtacak birçok unsur var. Buzdolabından çıkan yüksek ses, çocuğunun ağlaması, köpeğinin havlaması, asılmayı bekleyen çamaşırlar… Bu liste uzar gider. Bu yüzden, odaklanmış, motive ve disiplinli kalmaya gayret etmelisin.