Konuşmak insanlara özgü olsa da dilin canlı ve cansız her varlıkta var olduğunu iddia etmek pek de yanlış olmaz değil mi? Hayvanların sesleri, bitkilerin hareketleri ve bizim vücut dilimiz. Hayır, bunlarla bitmiyor dilin serüveni. Mağaraya çizilen resimler ve tabletlere kazınan harfler ile gelişimini farklı boyuta taşıyan dil, teknolojiyle de harmanlandı ve karşımıza daha gelişmiş diller çıktı. Aslında basit bakacak olursak, milyonlarca yıl önceki dilleri birleştirdik de diyebiliriz. Hem yazının hem de görselin dijital dünyada var ettiği dil ve onun en etkili örneği: İnfografik!

İnfografik Nedir?

Dijital terimler; evrensel dil olarak kabul edildiği için genellikle İngilizceden diğer dillere geçer. Pek çok dijital terim gibi “infographic” de aynı yolun yolcusu oldu ve okunduğu gibi yazılarak Türkçe literatürüne girdi.

Kabaca, “bilgi” ve “grafik/görsel” anlamları taşıyan iki kelimenin birleşmesinden doğduğunu söyleyebileceğimiz infografik terimi, tam da kelime kökeninde olduğu gibi “bilginin grafiklerle anlatılması” anlamını taşıyor. Bu terime yabancıysan, başta anlamakta zorlanacağınız düşünebilirsiniz. Fakat infografiğin ne olduğunu öğrendiğin zaman, bu iletişim aracını yıllardır pek çok yerde kullandığının da farkına varacaksın.

İnfografik, her türlü verinin; grafik, çizim, sembol, işaret gibi görsel yöntemler ve teknik metinlerle bir araya getirilerek muhatabına aktarılmasını sağlayan bir format olarak tanımlanabilir. Bu tanım sana biraz karışık mı geldi? Öyleyse öğle yemeğinde gittiğin restoranın menüsüne baktığını düşün. İşte infografik tam karşında!

Ne İşe Yarar, Nerelerde Kullanılır?

İlk insanların mağaralara çizdikleri resimleri, ilk infografik örnekleri olarak kabul edenler olduğu gibi, söz konusu çizimlerin infografik olmaları için metinlerle de desteklenmesi gerektiğini savunanlar da var. Her halükârda infografiğin tarihi, ilk harita örneklerinin ortaya çıktığı tarihlere, yani milattan öncesine dayanıyor. Çünkü haritalar, günümüzde bile en etkin ve en yaygın kullanılan infografikler olarak karşımıza çıkıyor.

İnfografikler dijital dünyanın şifalı bitkileridir diyebiliriz, çünkü faydaları saymakla bitmez. Biz birkaç tanesine örnek verelim, gerisi zaten sende!

İnfografikler kolay anlaşılır. Bir infografik ne kadar karmaşık tasarlanmış olursa olsun, temelinde birkaç simge ve birkaç cümle yatar. Hitap edilen kitle içerikle ilgili olmasa bile, infografik herkesin anlayabileceği bir dilde konuşur.

İnfografikler akılda kalıcıdır. Yaratıcı ve dikkat çekici tasarıma sahip bir infografik, gereksiz bilgiler içerse bile karşı tarafın aklında kalır. Ama biz yine de gereksiz bilgiler içermesini önermiyoruz. Ayrıca gördüklerimizi okuduklarımızdan daha fazla aklımızda tuttuğumuz, yani görsel hafızanın daha etkili olduğu da bilimsel bir gerçek!

İnfografikler “anti-sıkıcı” sunum araçlarıdır diyebiliriz. Göze hoş görünen görsel tasarımlara sahip infografikler, bilgiyi uzun uzun değil sade ve net bir şekilde verir. Böylece sunumları katlanılmaz hale getiren “okuma zorunluluğu” da ortadan kalkmış olur. İnfografikler sayesinde istatistikler ve rakamlardan oluşan sunumları bile eğlenceli hale getirilebilir.

İnfografikler hızlıdır. Bu tasarımların temel prensibi, sadelik ve zamandan tasarruf etmeye yardımcı olmalarıdır. Çünkü infografik sayesinde araştırma, anket ve rapor gibi karmaşık verilerin içerikleri tek bir sayfaya sığdırılabilir.

İnfografikler, özellikle bireye ulaşmak isteyen kurumların etkili kullanmak zorunda oldukları sosyal medya için biçilmiş kaftandır. Doğru kurgulanmış bir infografiğin sosyal medyada hatırı sayılır oranda etkileşim alması, işe yarar olduğunun da göstergesidir.

Peki, infografik nerelerde kullanılır? Şu anda bu yazıyı okurken kafanız kaldırıp etrafına baksan, en az 1 infografik görme ihtimalin oldukça yüksek. İnfografiğin kullanım alanı, hayal gücünün yüz ölçümü ile sınırlıdır. Kısaca, istediğin her yerde kullanabilirsin; flörtüne açılırken bile!

İnfografikler, iş dünyasında ve akademik alandaki sunumlarda sıkça kullanılır. Bunun dışında yaygın kullanım alanları gazeteler, broşürler, reklamlar, raporlar, kullanma kılavuzları şeklindeki örneklerle sıralanabilir. Gündelik hayata göz atacak olursak ders kitaplarındaki hücre modelinden trafik işaretlerine, alışveriş merkezlerindeki tuvalet etiketlerinden billboardlara, hava durumundan spor müsabakası istatistiklerine kadar sonu gelmez bir liste hazırlamamız gerekebilir.

İnfografik Türleri Nelerdir?

İnfografiğin uzay boşluğu gibi geniş bir kullanım alanına sahip olması, uzay cisimleri kadar çok türünün olması anlamına gelir. Tek bir infografiğin pek çok farklı amaca hizmet edebilme niteliği, birden fazla türün içine dahil olmasına imkân tanırken, aynı zamanda tek başına farklı bir tür yaratmasına da sebep olur. Örneğin temel kavramlar arasında “CV infografiği” diye bir tür olmamasına karşın, son yıllarda özgeçmişlerde sıklıkla infografik kullanılmasıyla birlikte böyle bir tür de türedi. En kapsamlı ve yaygın kullanılan infografik türleri ise şöyledir:

  • Zaman Çizelgesi İnfografiği: Bir olay ya da sürecin kronolojik sırasıyla anlatıldığı infografiktir.
  • How-to İnfografik: Hedeflenen sonuca ulaşmak için yapılması gerekenlerin sıralandığı infografiktir.
  • Pie Chart ve Çizgisel Şema İnfografikleri: Çeşitli parametrelerin belirli veriler ve farklı durumlara göre karşılaştırılmasının yapıldığı, görsel olarak çizgi veya pasta grafiğin kullanıldığı infografiklerdir.
  • Bilgisel İnfografik: Metin kısmı çok daha fazla olan, daha çok detaylı bilgi verme amacıyla hazırlanan ve daha küçük görsellerle desteklenen infografiklerdir.
  • Rakamsal İnfografik: Rakamların ve sayıların görseller ve metinlerden daha çok vurgulandığı, genellikle istatistikî bilgiler veren infografiklerdir.
  • Karşılaştırmalı İnfografik: İki veya daha fazla kavramın, ortak kriterlerde değerlendirilmesi ve karşılaştırılması ile ortaya çıkan infografiklerdir.

İnfografik Tasarımında Dikkat Edilecekler

İnfografik kullanmak oldukça etkili bir eylemdir. Fakat standart etkinin getirisi de standart olur. Bu nedenle kullanacağın infografiğin spesifik olma oranı ile başarılı olma oranının doğru orantılı olduğunu unutmamalısın.

Öncelikle hedef kitleni çok iyi tanımalısın. Hedef kitlenin ilgisini çekecek bir tasarımla onların “aklını alıp” anladıkları dilden metinlere yer vererek tarafınıza çekebilirsin. Hedef kitle konusunda dikkatli olmak, infografiğine başarı getirecek bir temel oluşturmanı sağlar.

İnfografiğin olmazsa olmaz renk, tasarım ve görsel üçlüsünün, vermek istediğin mesaja uygun bir şekilde kurgulanması gerekir. Aksi halde görünürlüğü çok olsa da okunurluğu az olur ve sizin için infografiğin kelime anlamı “hayal kırıklığı” olur.

Her şeyiyle kusursuz bir infografiğe sahip olduğunuzda bile “Artık rahat olun.” diyemeyiz. Çünkü elinizdeki infografiğin nasıl değerlendireceğinize de dikkat etmelisin. İnfografiğiniz toplantı salonunda mı daha etkili olur, billboard’da mı, yoksa sosyal medyada mı?

İnfografik Font ve Renk Seçimi Nasıl Olmalı?

İnfografiklerde font ve renk seçimini doğrudan etkileyen unsur, kullanım amacıdır. Mizahi bir reklam çalışmasında hareketli fontlar ve sıcak renkler daha etkili olabilecekken bir sunum için bunu söyleyemeyiz. Ciddi mesajlar için az renk ve sert fontlar gerekir.

Ticari amaçlı infografiklerde ise anahtar kelime kurumsal kimliktir. Örneğin Coca Cola’nın mavi ya da Twitter’ın kırmızı bir infografik hazırlaması pek de mümkün değildir.

Hangi Araçlar Kullanılır?

Neredeyse her işin bilgisayarlara ya da akıllı telefonlar üzerinden hızlıca çözülebilmesi ortalığı biraz karıştırsa da çoğu zaman işlerimizi kolaylaştırdığı da aşikar. İnfografik tasarımı hazırlarken ise teknolojinin sunduğu tüm kolaylıklardan faydalanabilirsin. Profesyonel grafikerlerin kullandığı Photoshop, Illustrator, InDesign, CorelDraw gibi araçlarla sanat eseri gibi infografikler ortaya çıkabilir. Uzmanından destek almak yerine günü kurtarmak ve daha basit infografikler yapmak istiyorsan, reçetene şu araçları ekleyebilirsin:

  • Venngane
  • Canva
  • Visme
  • Piktochart
  • Icogram
  • Infogr.am
  • Easel.ly
  • Creately