Dijital pazarlamanın belkemiği olan arama motoru optimizasyonu yani nam-ı diğer SEO, çevrimiçi platformlarda mevcudiyet gösteren her işletme için önemini gün be gün artırıyor. Nedeni ise çok basit: diğer taktiklerin yanı sıra SEO içerik üretimi, kullanıcıların markanı internette bulabilmesinin en temel yollarından biri.
Backlinko’ya göre, Google’da bir numaralı sırada çıkan sonuç %27’lik bir tıklama oranı (CTR – click through rate) alırken ikinci sayfada çıkanlar sadece %0,63’lük bir CTR elde ediyor.
Kapsamlı bir dijital pazarlama analizine ek olarak SEO rakip analizi (competitive analysis), rakiplerinin SEO ile neler yaptığını ve kendini onlarla nasıl kıyaslayabileceğini görmeni sağlıyor.
Rakip analizleri, Google ve diğer arama motoru sıralamalarında rakiplerinin önünde kalmana yardımcı olacak bir strateji oluşturman için güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarıyor. Bu analizlerde, uygulaman gereken beş temel adım bulunuyor:
- Rakiplerini Belirle
- Rakiplerinin SEO Stratejilerini İncele
- Rakiplerinin Anahtar Kelimelerini İncele
- Rakiplerinin Site içi (On-Page) Optimizasyonlarını İncele
- Rakiplerinin Backlinklerini (Geri Bağlantılarını) İncele
O halde, SEO rakip analizinin nasıl yapılacağına hızlı bir giriş yapalım.
1. Adım: Rakiplerini Belirle
İster yeni ister köklü bir şirket ol, rakiplerinin kim olduğunu bilmen gerekiyor. Aranızdaki rekabet ise sadece sattığın ürün veya hizmetlerle sınırlı değil. “SEO rakiplerin” olarak tanımlayabileceğimiz firmalarla, arama motorlarındaki sıralama için de bir yarış halindesin.
Rakiplerini belirlerken ilk yapman gereken şey bir liste oluşturmak. İlk sırada yer edinmek istediğin anahtar kelimelere ve internet sitesi aramalarına göz at ve sonuçlarda hangi web sitelerinin veya şirketlerin sıralandığını incele.
Örneğin aşağıdaki örneği incelersek; “2023 SEO trendleri” araması yapıldığında öne çıkan snippet’te Wordstream’i, ikinci ve üçüncü konumlar da ise Search Engine Journal’ı görüyoruz. Yani, bu terim için sıralamada bir yer edinmeye çalışıyorsan ana rakiplerin bu siteler.
Ayrıca bazı SEO rakip analizi araçlarından da yardım alabilirsin. Örneğin SEMRush, aynı anahtar kelimeler için sıralanan web siteleri hakkında istatistik ve analizler sunan bir rakip analizi sekmesine sahip. KW Finder ise göz önünde bulundurabileceğin başka bir seçenek.
Aynı zamanda bu araç, daha önce duymadığın veya duyduysan da üzerinde pek de durman gerektiğini düşünmediğin siteleri keşfetmene de yardımcı oluyor. Bu şekilde, rakiplerinden kolaylıkla haberdar olabiliyorsun.
2. Adım: Rakiplerinin SEO Stratejilerini İncele
SEO rakip analizi için rakiplerinin stratejileri hakkında fikir sahibi olmak için yapabileceğin en basit şey web sitelerini incelemek. Emin ol ki web sitelerinin yapısı, ürettikleri içerik tipleri ve hedefledikleri hem kısa hem uzun kuyruklu anahtar kelimeler haklarında çok şey anlatıyor.
Ayrıca, rakiplerinin web site hızını ve mobil yanıt verebilirliklerini (responsiveness) de kontrol etmen gerekiyor. Google’ın PageSpeed Insights veya Mobil Uyumluluk Testi gibi araçlarını kullanarak bunu kolayca yapabilirsin.
Bunları bildiğin zaman, web sitenin teknik SEO açısından rakiplerinle nasıl kıyaslandığını daha rahat anlayacaksın.
Rakiplerinin oluşturduğu içerikleri incele
Rakiplerinin hangi tip içerikleri tercih ettiğini bilmek elbet önemli. Ancak aynı zamanda hangi içeriklerin en çok trafiği sağladığını da bilmelisin. SEO stratejine yardımcı olması adına şunları öğrenmen gerekiyor:
- Rakiplerinin hangi sayfaları en üst sırada yer alıyor?
- Hangi sayfaları anahtar kelime sıralamasında bulunuyor?
- Hangi sayfaları en yüksek trafik yüzdesini elde ediyor?
Belirli bir nişteki en popüler içeriği bulmak için BuzzSumo gibi bir araç kullanabilirsin. Bu araçlar, hangi tür içeriklerin hedef kitlene hitap ettiğini ve odağını hangi konularda yoğunlaştırman gerektiğini anlamana yardımcı oluyor.
Rakiplerinin sosyal medya profillerini incele
Söz konusu marka bilinirliğini artırmak ve trafiği yönlendirmek olduğunda sosyal medyanın hakimiyeti tartışılmaz.
Dolayısıyla, rakiplerinin sosyal medya platformlarını gözden geçirmelisin. Kaç takipçilerinin olduğuna, paylaştıkları içeriklere ve etkileşim oranlarına bak. Bu sayede, rakiplerinin web sitelerine trafik çekmek için sosyal medyadan nasıl faydalandıklarını görebilirsin.
Hedeflediğin anahtar kelimeler için rakiplerinin sıralamasını kontrol et
Bu, rakiplerinin hangi anahtar kelimeler için sıralandığını ve ne kadar iyi performans sergilediklerini anlamana yardımcı olacak.
Sıralanmak istediğin birincil ve ikincil anahtar kelimeleri içeren bir hedef listesi hazırlamalısın. Bu anahtar kelimelerin zaman içerisinde değişebileceğini ve sıralamalarının düşebileceğini ise sakın unutma. Bu nedenle anahtar kelimelerini düzenli aralıklarla kontrol etmeni öneriyoruz.
Rakiplerinin hangi içeriklerle trafik elde ettiğini öğrenmek seni şaşırtabilir. Bu bir blog, açılış sayfası (landing page) veya e-kitap bile olabilir.
Rakiplerinin sosyal medya profillerini incele
Söz konusu marka bilinirliğini artırmak ve trafiği yönlendirmek olduğunda sosyal medyanın hakimiyeti tartışılmaz.
Dolayısıyla, rakiplerinin sosyal medya platformlarını gözden geçirmelisin. Kaç takipçilerinin olduğuna, paylaştıkları içeriklere ve etkileşim oranlarına bak. Bu sayede, rakiplerinin web sitelerine trafik çekmek için sosyal medyadan nasıl faydalandıklarını görebilirsin.
Hedeflediğin anahtar kelimeler için rakiplerinin sıralamasını kontrol et
Bu, rakiplerinin hangi anahtar kelimeler için sıralandığını ve ne kadar iyi performans sergilediklerini anlamana yardımcı olacak.
Sıralanmak istediğin birincil ve ikincil anahtar kelimeleri içeren bir hedef listesi hazırlamalısın. Bu anahtar kelimelerin zaman içerisinde değişebileceğini ve sıralamalarının düşebileceğini ise sakın unutma. Bu nedenle anahtar kelimelerini düzenli aralıklarla kontrol etmeni öneriyoruz.
Pek tabii asıl amacın, belirlediğin ana anahtar kelimeler için sıralamada yer edinmek olmalı ancak aynı zamanda kolay ulaşılabilir hedeflere, yani alakalı fakat düşük rekabete sahip anahtar kelimelere de bakmalısın. Böylece sıralamada yükselme şansını artırmış olacaksın.
3. Adım: Rakiplerinin Anahtar Kelimelerini İncele
Birincil anahtar kelimelerinde iyi iş çıkarıyor olabilirsin fakat sıralamada yer almana rağmen arama motoru sonuç sayfasının (Search Engine Results Page – SERP) ve zengin arama sonuçlarının en altında çıkmana sebep olanlar ne olacak?
Bu anahtar kelimelere biraz daha özen göstersen iyi edersin. Ne de olsa bunları içeriklerine dahil etmek için göstereceğin çaba, rakiplerini geride bırakarak onların önüne geçmeni sağlayabilir.
Ayrıca anahtar kelime boşluklarını (keyword gap) ve anahtar kelime fırsatlarını bulmak için gözün kulağın her daim açık olmalı. Bu şekilde, SEMRush veya AHREFS gibi araçları kullanmak için sıralayabileceğin daha doğrusu sıralaman gereken terim veya ifadeleri belirleyebilirsin.
Ayrıca rakiplerinin menzilinden çıkmış olmasına rağmen iyi bir arama hacmine sahip anahtar kelimeleri de araştırmalısın. Sıralamanın neresinde gerilediklerini gör, ilgili sayfayı ziyaret et ve sebebini bulup bulamayacağına bir bak. Ardından, bu anahtar kelimeleri içeren bir içerik oluşturarak bu fırsattan faydalanabilirsin.
4. Adım: Rakiplerinin Site İçi (On-Page) Optimizasyonlarını İncele
Rakiplerinin, sayfalarını optimize etmek için gerekli zamanı ve çabayı harcaması doğal olarak emeklerinin karşılığını almalarını sağlıyor ve bu durum da SEO’da seni geride bırakmalarıyla sonuçlanabiliyor.
Bu nedenle seni arka plana atan sayfaları analiz etmen gerekiyor. Böylece, rakiplerinin arama motorlarında neden senden daha iyi bir konumda olduklarını tespit edebilirsin.
Analizinde göz önünde bulundurman gereken unsurlar ise şunlar:
- Başlıklar: Herhangi bir anahtar kelimenin yapılan aramayla ne kadar alakalı olduğunu gösteren ve aynı zamanda bir sıralama faktörü olan başlıklar, Google için çok büyük önem teşkil ediyor. Başlık etiketlerinin (title tag) hatasız olduğundan ve doğru anahtar kelimelerle eşleştiğinden emin olmalısın. Sonuçta sayfa başlığının arama sonuçlarında, sosyal medya platformlarında ve tarayıcı sekmelerinde nasıl görüneceğini bunlar belirliyor.
- Metadata (üst veri): Meta anahtar kelimeler ve meta açıklama etiketleri için önemli olan metadata, sayfanın ne hakkında olduğunu Google’ın belirlemesine yardımcı oluyor. Rakiplerinin aramalarını optimize etmek için kullandığı yöntemleri ve neler yaptığını inceleyerek metadata’ların üzerinde çalışabilirsin.
- Ana ve Alt Başlıklar: Google’ın başlıkları sevdiğini ve belirli anahtar kelimelerle ilgili olduklarında <h> (heading) etiketlerine öncelik verdiğini biliyoruz. Bunlar, içeriğini sayfanın en üstüne gönderebilmek için öne çıkan snippet’lerde de kullanılabilir. Ahrefs’e göre, Google’ın başlık etiketini yok saydığı zamanların %51’inde H1 etiketlerini kullandığını unutmamalısın.
- Site içi linkleme yapısı (internal linking structure): Dahili veya site içi linkleme, ziyaretçileri ilgili içeriğe yönlendirmeyi sağlıyor ve sayfalarına SEO açısından yardımcı oluyor. İçeriklerine çok sayıda bağlantı vererek şişirmekten kaçınmalı, ancak insanları sitende tutmayı sağlayacak kaliteli ve alakalı olanları dahil etmelisin.
- Kaliteli içerik: İstediğin kadar içerik oluşturabilirsin ancak bunlar kaliteli ve konuyla alakalı olmadığı müddetçe ne birisi okuma zahmetine girecek ne de arama motorları sıralamalarında yer verecek. Çoğu şeyde olduğu gibi içerik oluşturmada da önemli olan nicelik değil nitelik. Yüksek sıralamalara sahip rakiplerin alanlarında yetkin olmak için bloglardan faydalanıyor olabilirler. Hızlı bir arama yaparak işin iç yüzünü öğrenebilirsin.
- Görseller ve videolar: Rakiplerin, web ve mobil uyumlu olması için video ve görsellerini optimize ediyor mu? Peki bunları alakalı ve bilgilendirici isimlerle etiketlemişler mi? Eğer rekabetin içinde olmak istiyorsan aynılarını senin de yapman gerekiyor.
- Schema işareti ve yapılandırılmış veri (structured data): Yapılandırılmış veri herhangi bir sayfadaki içeriğin arama motorları tarafından anlaşılmasını ve arama sonuçlarındaki görünürlüğünün artmasını sağlamaya yardımcı oluyor.
- URL’ler: Rakiplerinin URL’lerini incele ve senden farklı yaptıkları bir şey var mı diye bak. URL’lerinin açıklayıcı ve öz olduğundan ve ilgili anahtar kelimeleri içerdiğinden emin olmalısın.
- Müşteri Deneyimi: Kullanılabilirlik (usability), sıralama faktörlerinden bir diğeri. Rakiplerinin sayfa düzenine, site navigasyonuna ve yükleme süresine bakarak bu faktörü değerlendirebilirsin. Bir müşterinin, rakip sitedeki genel deneyimi hakkında ne düşündüğünü araştır ve kendininkiyle kıyasla.
5. Adım: Rakiplerinin Backlinklerini İncele
Arama motorları ve sıralama için büyük önem taşıyan backlinklere hassasiyetle yaklaşman gerekiyor. İstatistik ve analiz elde etmek için Ahrefs, SEMrush veya Moz’u kullanarak rakiplerinin backlink profillerinden çok şey öğrenebilirsin.
Kendimizi tekrarlamak istemezdik fakat burada da backlinklerin niceliği değil niteliği önemli. Kaliteli backlinkler herhangi bir içeriğe inanılmaz değerler katabilir. Tam tersine düşük kaliteli backlinkler ise web sayfalarına zarar vermekle kalmaz aynı zamanda spam olarak da algılanmalarına sebebiyet verebilir. Kısacası, sadece tıklanma sayını artırmak için link vermemelisin.
Örneğin, sayfalarından herhangi biri Wired gibi yüksek otoriteye sahip bir siteden link almışsa, sayfalarının otoritesi de artmış oluyor ve sıralamanı yükseltiyor.
Rakiplerinin sahip olduğu ve sıralamada yükselmelerine yardımcı olan backlinkleri bulmak için bir analiz yapmalı ve bunu senin de yapıp yapamayacağını değerlendirmelisin. Linklerini medya iletişim araçlarından mı alıyorlar yoksa saygıdeğer bir kurum veya kuruluş tarafından mı öneriliyorlar?
Rakiplerine bağlantı veren sitelerin sana da bağlantı vermemesi için hiçbir sebep yok. Bu yüzden bu siteleri bir yere not et. Her yeni blog yazında veya farklı bir konuyu veya backlink almanın daha iyi yollarını kapsamlıca anlattığın bir kılavuz oluşturduğunda onlara ulaşabilirsin.
