Freelance çalışma her geçen gün popülerlik kazanmaya devam ediyor. Tabii, bu büyük ölçüde sunduğu özgürlük miktarından kaynaklanıyor. Bir freelancer olarak hangi projeleri tercih edeceğini, ne zaman çalışacağını, ne kadar ücret talep edeceğini seçme esnekliğine ve evden çalışmanın  konforuna sahipsin.

Freelance çalışmanın su götürmez avantajları bir yana, para yönetimi ister yeni ister deneyimli her freelancer için zorluk teşkil edebiliyor. Geleneksel 9-5 işlerin aksine, freelance çalışanlar düzenli bir maaşa veya işveren tarafından karşılanan sosyal haklara sahip değiller. Freelance çalışmanın öngörülemeyen doğası, paranı çok dikkatli bir şekilde yönetebilmeyi de beraberinde getiriyor.

Bu yazımızda, ister yıllardır kendi başına para kazanan ister işe yeni başlayan bir freelancer ol, mali durumunu nasıl yöneteceğine dair ipuçları bulacaksın. Hazırsan, başlayabiliriz!

Şahıs ve Şirket Hesaplarını Ayır

İşin püf noktası, freelance hesaplarını kişisel hesaplarından ayırmaktan geçiyor. Ayrı hesaplara sahip olduğunda, gelir ve giderlerini daha kolay takip edebilir ve vergi beyannamende hangi işletme giderlerini düşebileceğini net bir şekilde görebildiğin daha temiz kayıtlara sahip olabilirsin.

Freelancerlar düzenli bir gelire sahip olmadıkları ve freelance vergilerini geleneksel şekilde ödemedikleri için mali durum kayıtlarını detaylıca tutmaları ayrıca önem teşkil ediyor. İş finanslarını kişisel finanslarından ayırmak ise kayıtları mümkün olduğunca iyi tuttuğundan emin olmanın ilk adımını oluşturuyor.

Bir Bütçe Oluştur ve Ona Sadık Kal

Gelirdeki tutarsızlıklar nedeniyle bir bütçe oluşturmak ve ona uymak freelancerlar için zorlayıcı olabilir, ancak tabii ki imkansız değil.

Freelance çalışmada her ay değişken bir gelir elde edildiğinden, kazancına ilişkin fikrini ay bazında değil aylık ortalama gelirini düşünerek değerlendirmelisin. Unutma, kötü veya iyi geçen bir ay işini tanımlayamaz. Çok başarısız bir ay geçirdiğinde nasıl moralini bozmamalıysan çok başarılı bir ay geçirdiğinde de dizginleri salıvermemelisin.

Ortalama aylık gelirini hesapladığında, bütçeni neye ayıracağın hakkında fikirlerin netleşmiş olacak. Bütçe hesabı yaparken işletmenle alakalı tüm makbuzların kaydını tutmayı ve iş giderlerinin hepsini takip etmeyi unutmamalısın.

Bir freelance çalışan olarak her üç ayda bir vergilerinin tahmini hesabını yapmak sana kalıyor. Mali planına bağlı kalmak için yıl boyunca gelir ve giderlerini özenle takip etmen çok önemli.

Önce Kendine Ödeme Yap

Finans uzmanları bu tavsiye hakkında fikir birliğine varmış gibi görünüyor: önce kendine ödeme yap. Kazancından kendine bir pay ayırmak tabii ki çok mantıklı ve de gerekli. Ancak birçok freelancer kendine ödeme yapmayı özellikle zor bulduğunu belirtiyor.

Bir işletme sahibi olarak, kendine ödeme yapmadan önce herkese ödeme yapmanın yapılacak en sorumlu şey olduğunu düşünebilirsin. Ancak kendine ödeme yapmayı önceliklendirmeyi reddetmek ciddi kişisel mali sonuçları beraberinde getirebilir. Ayrıca, ödemeyi önce kendine yapmak bütçeni basitleştirmene ve mali durumunla ilgili stresi azaltmana da yardımcı oluyor.

Acil Durumlar için Fon Oluştur

Bir freelancer olarak gelirin düzenli iniş ve çıkışlara tabi olduğundan acil durum fonu klasik işletmelere kıyasla daha da öncelikli hale gelmeli.

Acil durum fonu, sağlık faturaları veya araba tamirleri gibi aniden ortaya çıkabilecek herhangi bir beklenmedik masraf için kullanılabilir. Freelancer olarak gelirin tamamen öngörülemez olduğundan, bir acil durum fonu yaratmak seni ve finansal durumunu korumanı sağlıyor. Bunun ideali ise, mali durumuna bakılmaksızın altı aylık giderlerini karşılayacak kadar birikime sahip olmak.

Emeklilik için Birikim Yap

Freelancerlar kendileri için çalıştıklarından, emeklilik planına kaydolmayı ihmal edebiliyorlar. Ancak emeklilik için birikim yapmanın herkes için gerekli olduğunu aklından çıkarmamalı ve şimdiden emekliliğe yönelik bir plan oluşturmalısın.

Borçlarını Ödemeye Devam Et

Freelancerlar, maaşlı çalışanlara kıyasla bir bakıma gelecekteki gelirleri konusunda daha fazla belirsizlikle karşı karşıya kalıyor. Bir sonraki ayın nakit akışının nasıl olacağını her zaman bilemedikleri için, zaman zaman gelirlerini borçlarını ödemek için kullanmakta tereddüt edebiliyorlar. Bunun yerine, işlerinin mali açıdan zor bir döneme girme ihtimaline karşı paralarını kolayca erişilebilecek bir yerde biriktirmeyi tercih ediyorlar.

Eğer kişisel borçların varsa, borç ödeme hedefleri belirlemeyi atlamamalısın. Bir freelancer ve işletme sahibi olarak daha acil önceliklere sahip olduğunu düşünsen bile borcunu ödemeye devam etmek hayati önem taşıyor. Borçlarını ödemek faiz ödemelerini azaltacak, kredi puanını yükseltecek ve ardından borç olarak ödediğin parayı işine yatırmana olanak sağlayacak.

Sigorta Yaptırmayı Unutma

Freelance çalışanların genellikle işveren destekli sigorta planlarına bireysel erişimleri bulunmuyor. Dolayısıyla, sigortalanmış olduklarından emin olmak tamamen kendi sorumluluklarında. Sigorta yaptırmamak, seni ve aileni tıbbi ve mali risk altına sokabilir. Bu nedenle, uygun kapsama sahip olduğundan emin olmayı ihmal etmemelisin.

Bu sağlık, hayat, araç veya ihtiyaç duyabileceğin herhangi bir sigortayı içeriyor. Eğer maliyet nedeniyle sigorta yaptırmaktan vazgeçmek cazip gelirse sigortanın mali durumunu korumak için yapabileceğin en iyi şeylerden biri olduğunu hatırlayabilirsin.

Vergilerin için Para Ayır

Vergilerin herkes için stresli olduğunu farkındayız ve ne yazık ki freelancer vergileri daha da karmaşık olabiliyor. Freelance çalışanların vergi kesintisi, geleneksel çalışanlarınki gibi gelirlerinden otomatik olarak düşülmediğinden, üç aylık vergi ödemelerine yönelik tahmin yapmaları oldukça önemli.

Freelancerların her çeyrekte bir vergi ödemesi gerektiğinden, kazançlarının bir kısmını bu ödemeler için ayırmalılar.

Vergiler için bir kenara para ayırdığından emin olmanın kolay bir yolunu arıyorsan iki ayrı tasarruf hesabı oluşturmayı değerlendirebilirsin. Bu hesaplardan ilkini, freelance hizmetlerin karşılığında aldığın parayı yatırmak için kullanabilir ikincisine ise ilk hesaptaki kazancının bir yüzdesini tahmini üç aylık vergilerini ödemek için aktarabilirsin.

İniş ve Çıkışlara Hazır Ol

Bir freelancer olarak muhtemelen aydan aya çok farklı miktarlarda para kazanıyorsun. Her yıl yüksek gelir elde eden freelancerlar bile işlerinde para akışının daha yavaş olduğu ayların varlığını doğrulayabilirler.

Başarılı bir işletme sahibi olmak için, bazı ayların kötü geçebileceği gerçeğini kabul etmelisin. Planına sadık kalmak için bu zor zamanları göz önüne alarak bütçeni ayarlaman, acil durum fonu oluşturman ve vergi planlaması yapman gerekiyor.

Mali Durumuna Güven

Bir freelancer ve işletme sahibi olduğunda mali durumun asla tahmin edilebilir veya istikrarlı olmayacak. Ancak, bütün bu tutarsızlıklara rağmen mali durumunu kontrol altına alabilmen ve bir servet yaratman mümkün. Paranı akıllıca harcamak, para biriktirmeyi önceliklendirmek ve sağlam iş uygulamalarıyla ilerlemek bir freelancer olarak finans yönetiminde ustalaşmanı sağlayacak. İşte, tam da bu noktada freelance çalışmanın getirdiği bütün avantajların keyfini sürüyor olacaksın!